Zagrożenie wybuchem to realne niebezpieczeństwo, które trzeba monitorować, a występuje ono zwłaszcza w niektórych zakładach produkcyjnych. Ocena zagrożenia wybuchem to obowiązek, który spoczywa na podmiotach odpowiedzialnych za dany obiekt. Zagrożenie wybuchem związane jest najczęściej z materiałami oraz substancjami, które są przetwarzane w danym miejscu, choć nie tylko. Pojawienie się atmosfery wybuchowej jest związane min. z obecnością pyłów - te pojawiają się tam, gdzie przetwarza się artykuły zbożowe i inne artykuły spożywcze, drewno, etc. Jak więc wygląda ocena zagrożenia wybuchem - kto wykonuje taką ocenę?
Zagrożenie wybuchem a atmosfera wybuchowa - czy to to samo?
Na początku warto przybliżyć sobie dwie najważniejsze definicje, jakie wiążą się bardzo ściśle z tematem oceny zagrożenia wybuchem. Pierwszym, co warto wiedzieć jest to, czym jest zagrożenie wybuchem. Otóż jest to sytuacja, gdy takie substancje jak palne gazy, pyły, płyny czy włókna palnych ciał stałych mieszają się z powietrzem i pod wpływem czynnika inicjującego zapłon - wybuchają. Wybuch to zaś ich bardzo gwałtowne spalanie połączone ze wzrostem ciśnienia.
Z kolei atmosfera wybuchowa jest to mieszanina substancji palnych, jakimi mogą być pyły, gazy, pary czy mgły wraz z powietrzem - mieszanina ta wybucha, jeśli pojawi się w jej bliskości potencjalny zapłon. Sam wybuch definiuje się zaś jako gwałtowną reakcję utleniania lub rozkładu wywołującą wzrost temperatury i/lub ciśnienia.
Pracodawca zobowiązany jest dbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoich pracowników tak jak jak i o własne mienie. Dlatego też to w jego gestii jest wykonanie Oceny Ryzyka Wybuchu, która powinna obejmować kilka kluczowych aspektów. W takiej ocenie musi się znaleźć m.in. wskazanie pomieszczeń, które zagrożone są możliwym wybuchem i wskazanie czynników, które w owych pomieszczeniach mogą spowodować zapłon grożący wybuchem. Dokument ten musi zawierać informacje o strefach zagrożenia wybuchem (przestrzeń, gdzie może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem).
Dlaczego Ocena Ryzyka Wybuchu jest obligatoryjna w zakładach, które są narażone na powstanie zagrożenia? Jest to obowiązek zgodnie z § 37 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Czym jest ocena ryzyka wybuchu?
Ocena Ryzyka Wybuchu to wielostopniowe działanie, które ma na celu przeanalizować w bardzo szczegółowym stopniu poziom bezpieczeństwa danego obiektu bądź instalacji. Jest to dokument, w którym zawarte są wszelkie analizy tego typu zagrożenia. Co dokładnie obejmują takie analizy? Otóż opisują one m.in. jakie procesy technologiczne zachodzą w danym miejscu oraz jak oddziałują one na siebie nawzajem, a także jakie w procesach tych wykorzystywane są mieszaniny i substancje. By ocenić ryzyko wybuchu trzeba również przewidzieć prawdopodobieństwo i czas możliwego wystąpienia atmosfer wybuchowych, a także prawdopodobieństwo wystąpienia efektywnych źródeł zapłonu. Ocena ryzyka wybuchu to też prawidłowe sklasyfikowanie stref zagrożonych wybuchem oraz przewidzenie ewentualnych skutków wybuchu i ich rozmiarów.
Ocena jaka jest dokonywana podczas analizy oceny zagrożenia wybuchem jest w głównej mierze oceną jakościową. Opiera się ona o 5 stopniową skalę, gdzie 1 oznacza, iż coś jest nieprawdopodobne, zaś 5 oznacza, że dane zagrożenie określić należy częstym. Tak samo stopniuje się możliwe skutki danego wybuchu - w tym przypadku skala jest czterostopniowa. 1 oznacza, iż dane skutki są pomijalne (mogą powodować nieznaczne obrażenia pracowników lub pomijalne uszkodzenia obiektu/ instalacji), a 4 to skutki katastrofalne (ofiary śmiertelne, całkowite zniszczenie obiektu lub instalacji).
Wszystkie te analizy pozwalają stworzyć matrycę ryzyka, która stanowi podstawę oceny ryzyka wybuchu. By takie oceny wykonane były rzetelnie i by były wiarygodne, trzeba, by wykonane były w oparciu o długookresowe dane i obserwacje. Analiza ryzyka wybuchu powinna być także wykonywana przez osoby o wieloletnim doświadczeniu w przeprowadzaniu tego typu ekspertyz.
Ocena zagrożenia przed wybuchem - obowiązek pracodawcy
Pracodawca zobowiązany jest dbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoich pracowników tak jak jak i o własne mienie. Dlatego też to w jego gestii jest wykonanie Oceny Ryzyka Wybuchu, która powinna obejmować kilka kluczowych aspektów. W takiej ocenie musi się znaleźć m.in. wskazanie pomieszczeń, które zagrożone są możliwym wybuchem i wskazanie czynników, które w owych pomieszczeniach mogą spowodować zapłon grożący wybuchem. Dokument ten musi zawierać informacje o strefach zagrożenia wybuchem (przestrzeń, gdzie może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem).
Dlaczego Ocena Ryzyka Wybuchu jest obligatoryjna w zakładach, które są narażone na powstanie zagrożenia? Jest to obowiązek zgodnie z § 37 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
